İncir Sineği İncir sineği, diğer adıyla incir arısı, yöre halkının "ilek" olarak adlandırdığı erkek incirlerin dişi incirleri döllemesinde görev alan, polen taşıyan bir böcektir. Sarı lop denilen dişi incir ağaçlarının meyveleri mermi büyüklüğüne geldiğinde, bu meyvelerin büyüyüp yenilebilir hale gelmesi yani "top" diye nitelendirilen evresine ulaşmadan dökülüp telef olmaması için incirin erkeği olan ilekten çıkan sinekler tarafından döllenmeleri sağlanır. Aksi halde, olgunlaşmamış incirler sararır ve dalından düşer. İncir Ağaçlarında İlek Kullanımı İncir ağaçlarının bulunduğu bahçelerde erkek incir ağaçları genellikle çok azdır. Ağaç sahipleri, başka bahçelerden ve ağaçlardan toplanan ilekleri yani erkek incirleri köy meydanında kurulan pazarlardan alır ve satarlar. Bu pazarlara "ilek pazarı" veya "sinek pazarı" denir. Fiyatlar ise genel ihtiyaç durumuna göre değişiklik göstermektedir. Yeteri kadar ilek ağacı olmayan yetiştiriciler veya bahçe sahipleri bu pazarlardan ilek temin ederler. İleklerin Hazırlanması ve Kullanımı Geçmişte, erkek incirler "kova otu" denilen yaklaşık 50 cm uzunluğundaki ip benzeri bitkiye dizilerek döllenme sağlanırdı. Günümüzde ise yaklaşık 10-15 cm uzunluğunda delikli, file şeklindeki torbalarda işlem yapılmaktadır. Bu filelerin içerisine yaklaşık 6-8 adet erkek incir yerleştirilir ve dişi incir ağacının gövdesine, kısa bir tel parçası ile güneş görmeyecek şekilde bağlanarak transfer gerçekleştirilir. Döllenme Süreci ve Önemi Bu işlem, sabah gün doğumundan önce yani çok erken saatlerde veya akşam gün batımı saatlerinde yapılmalıdır. Zamanın önemine ilişkin, araştırmacılar ve yetiştiriciler gün dönümü öncesinde bir sineğin yaklaşık 40 adet olgunlaşmamış dişi inciri döllendiğini belirtmektedir. Sinekler gün dönümünden sonra tembelleşip ağırlaştıkları için sabah erken saatler polen transferi açısından çok daha önemlidir. Gün dönümü sonrasında ise ileklerin bulunduğu fileler ağacın en yüksek noktasına asılmaktadır. Bunun sebebi, sineklerin gün dönümünden sonra tembelleşip ağırlaştıkları için aşağı doğru daha kolay uçabilmesidir. İşlemin Tekrarlanması Bir incir bahçesinde yaklaşık 10-15 gün içerisinde bu işlem en az 2-3 kez tekrarlanır. Bu sayede, dişi incirlerin döllenmesi ve sağlıklı bir şekilde olgunlaşması sağlanır. Ek Bilgiler İncir sineklerinin döllenme işlemi sırasında dikkat edilmesi gereken diğer hususlar şöyledir:
Bu hususlara dikkat edilerek yapılan döllenme işlemi, incir ağaçlarının daha verimli olmasını ve kaliteli incir meyvelerinin elde edilmesini sağlar. |